تخته چندلایی ضد آب است؟
تخته چندلایی ضد آب است؟ این یکی از مهم‌ترین سؤالاتی است که برای بسیاری از افرادی که از تخته‌های چندلایی استفاده می‌کنند، مطرح می‌شود. تخته چندلایی یا پلای وود (Plywood) یکی از پرکاربردترین محصولات چوبی در صنایع مختلف، از ساخت‌وساز گرفته تا دکوراسیون داخلی، است. یکی از انواع تخته چندلایی موجود در ایران، تخته چندلایی روسی است که در مرکز چوب گودرزی عرضه می‌شود.
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که تمامی تخته‌های چندلایی در برابر آب مقاوم هستند، اما باید بگوییم این باور کاملاً صحیح نیست. در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا به بررسی کامل این موضوع پرداخته و به شما خواهیم گفت که چه عواملی باعث می‌شوند یک تخته چندلایی واقعاً ضد آب باشد، چگونه می‌توان تخته چندلایی ضد آب را تشخیص داد و در چه مواردی از آن استفاده کرد.
آیا تخته چندلایی ضد آب است؟
پاسخ کوتاه به این سؤال این است که: بستگی دارد! تخته‌های چندلایی معمولی که برای استفاده در محیط‌های داخلی ساخته می‌شوند، معمولاً در برابر رطوبت حساس هستند و در صورت تماس مداوم با آب، لایه‌های آن از هم جدا شده و تخته متورم می‌شود. اما برخی از انواع خاص تخته چندلایی که به‌عنوان تخته چندلایی ضد آب (Waterproof Plywood) شناخته می‌شوند، از چسب‌های مقاوم در برابر آب و گاهی اوقات روکش‌های محافظی برخوردارند.
این نوع تخته چندلایی به‌گونه‌ای طراحی شده است که حتی در شرایط سخت محیطی مانند مناطق مرطوب یا در معرض آب، ساختار خود را حفظ کرده و دچار تورم یا جداشدگی لایه‌ها نشود. ازاین‌رو، این نوع تخته چندلایی در محیط‌هایی که در معرض رطوبت بالا هستند، مانند حمام‌ها، آشپزخانه‌ها، فضاهای خارجی و قایق‌سازی، کاربرد گسترده‌ای دارد.
چه چیزی تخته چندلایی را ضد آب می‌کند؟
یکی از مهم‌ترین عواملی که در مقاومت تخته چندلایی نقش دارد، نوع چسب استفاده شده در ساخت آن است. چسب‌های مختلفی مانند چسب‌های اوره فرمالدهید، فنولیک و رزین‌های مقاوم در برابر آب در فرایند تولید این محصول استفاده می‌شوند که هر کدام تأثیر متفاوتی بر میزان مقاومت در برابر رطوبت و آب دارند. همچنین روکش‌های محافظ می‌تواند به مقاوم شدن تخته در برابر آب کمک کند. به همین دلیل نمی‌توان گفت که تمامی تخته‌های چندلایی ضد آب هستند، بلکه فقط انواع خاصی از آن‌ها که با چسب‌ها و روکش‌های مناسب ساخته شده‌اند، این ویژگی را دارند.
چگونه تخته چندلایی ضد آب را تشخیص دهیم؟
تشخیص تخته چندلایی ضد آب از تخته‌های معمولی نیازمند بررسی دقیق مشخصات آن است. برای تشخیص این موضوع می‌توان به چندین عامل توجه کرد:
۱. نوع چسب مورد استفاده: تخته چندلایی ضد آب معمولاً با چسب‌های ضد آب مانند فنولیک و فرمالدهیدی ساخته می‌شود که خاصیت ضد آب دارند و می‌توانند تخته را در برابر آب و رطوبت مقاوم سازند. در مشخصات فنی محصول معمولاً نوع چسب ذکر شده است.
۲. گواهینامه‌های استاندارد: تخته‌های چندلایی مقاوم در برابر آب معمولاً دارای گواهینامه‌هایی مانند MR (Moisture Resistant)، BWP (Boiling Water Proof) یا BWR (Boiling Water Resistant) هستند که میزان مقاومت آن‌ها در برابر آب را مشخص می‌کند. به‌عنوان‌مثال، تخته چندلایی با نشان BWP دارای بالاترین میزان مقاومت در برابر آب جوش است و حتی در شرایط غوطه‌وری در آب، ساختار خود را حفظ می‌کند.
۳. روکش سطحی: برخی از تخته‌های چندلایی ضد آب دارای یک‌لایه روکش مقاوم مانند لایه ملامینه یا روکش پلاستیکی هستند که نفوذ آب به لایه‌های داخلی را کاهش می‌دهد. این روکش‌ها علاوه بر محافظت از تخته در برابر آب، باعث افزایش دوام و زیبایی آن نیز می‌شوند.
۴. آزمایش آب: یک روش ساده برای بررسی مقاومت تخته چندلایی در برابر آب این است که لبه‌ای از تخته را برای چند ساعت در آب قرار دهید. اگر لایه‌های آن جدا نشدند یا تغییر شکل نداد، احتمالاً تخته چندلایی شما ضد آب است.
انواع تخته چندلایی ضد آب
تخته چندلایی ضد آب بسته به میزان مقاومت خود در برابر رطوبت به انواع مختلفی تقسیم می‌شود:
۱. تخته چندلایی مقاوم در برابر رطوبت (MR): این نوع تخته در برابر رطوبت نسبی مقاوم است و برای فضاهای داخلی که رطوبت متوسطی دارند مناسب است.
۲. تخته چندلایی مقاوم در برابر آب جوش (BWR): این نوع تخته در برابر تماس مستقیم با آب در نقطه جوش مقاوم است و برای استفاده در آشپزخانه‌ها، سرویس‌های بهداشتی و فضاهای نیمه‌باز کاربرد دارد.
۳. تخته چندلایی ضد آب کامل (BWP): این نوع تخته بیشترین میزان مقاومت در برابر آب را دارد و حتی می‌تواند در محیط‌های کاملاً مرطوب مانند قایق‌ها و سونا استفاده شود.
کاربردهای تخته چندلایی ضد آب
تخته چندلایی ضد آب در صنایع مختلف کاربرد گسترده‌ای دارد. ازآنجاکه این محصول مقاومت بالایی در برابر رطوبت دارد، معمولاً در محیط‌هایی که در تماس با آب و رطوبت هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از رایج‌ترین کاربردهای آن در ساخت کابینت‌های آشپزخانه و سرویس‌های بهداشتی است. به دلیل تماس مداوم این فضاها با آب، استفاده از تخته‌های مقاوم در برابر آب، موجب افزایش عمر کابینت‌ها شده و از آسیب‌دیدگی آن‌ها جلوگیری می‌کند. همچنین در مبلمان فضای باز، سازه‌های دریایی مانند قایق‌ها، کف‌پوش و دیوارپوش فضاهای مرطوب مانند استخرها، سوناها، پالت‌ها و جعبه‌های حمل‌ونقل کالاهای حساس به رطوبت نیز از این نوع تخته استفاده می‌شود.
مزایا و معایب تخته چندلایی ضد آب
مزایا:
- مقاومت بالا در برابر رطوبت و آب
- دوام و عمر طولانی
- مقاومت در برابر تغییر شکل و ترک‌خوردگی
- مناسب برای فضاهای داخلی و خارجی
- استحکام بالا نسبت به تخته‌های معمولی
معایب:
- قیمت بالاتر نسبت به تخته‌های معمولی
- نیاز به پوشش‌های محافظ در برخی موارد
- وزن بیشتر در مقایسه با برخی مواد جایگزین
نحوه افزایش دوام تخته چندلایی ضد آب
اگرچه تخته چندلایی ضد آب به‌خودی‌خود مقاومت بالایی دارد، اما با رعایت برخی نکات می‌توان عمر مفید آن را افزایش داد:
۱. استفاده از رنگ یا لاک محافظ: برای کاهش نفوذ آب و افزایش دوام تخته چندلایی.
۲. جلوگیری از تماس مداوم با آب: حتی تخته چندلایی ضد آب نیز در صورت غوطه‌ورشدن در آب برای مدت طولانی ممکن است آسیب ببیند.
۳. استفاده از روکش‌های ضد آب: مانند لمینت یا روکش‌های پلاستیکی که میزان جذب آب را کاهش می‌دهند.
۴. نگهداری مناسب: دور نگه‌داشتن از شرایط بسیار مرطوب و خشک نگه‌داشتن سطوح آن.
نتیجه‌گیری
تخته چندلایی به‌طورکلی ضد آب نیست، اما انواع خاصی از تخته‌های چندلایی ضد آب که با چسب‌ها و روکش‌های مناسب ساخته شده‌اند، مقاومت بالایی در برابر آب دارند. هنگام خرید تخته چندلایی ضد آب برای استفاده در محیط‌های مرطوب، حتماً به مشخصات فنی، نوع چسب، گواهینامه‌ها، روکش‌های محافظ و آزمایش‌های انجام‌شده روی محصول دقت کنید. اگر قصد دارید از این محصول در محیط‌هایی با رطوبت بالا استفاده کنید، بهتر است نوع BWP یا BWR را انتخاب کنید تا اطمینان حاصل کنید که در طول زمان دچار خرابی و آسیب‌دیدگی نمی‌شود.
با دانستن این اطلاعات، می‌توانید بهترین تصمیم را برای انتخاب تخته چندلایی مناسب برای پروژه خود بگیرید و از هزینه‌های اضافی جلوگیری کنید.
