ترموود و مقامتش در برابر آفتاب
بله، ترموود در برابر آفتاب مقاومت قابل توجهی دارد و این یکی از دلایل اصلی انتخاب آن برای فضاهای بیرونی مانند نمای ساختمان، کفپوشهای خارجی و مبلمان فضای باز است. اما برای درک دقیق این ویژگی، بهتر است آن را از جنبهی علمی و تخصصی بررسی کنیم.
چرا ترموود در برابر آفتاب مقاوم است؟
فرآیند ترمووود، که به آن اصلاح حرارتی چوب گفته میشود، طی چند مرحله در دمایی حدود ۱۸۰ تا ۲۲۰ درجه سانتیگراد در شرایط کنترلشدهی بخار و خلأ انجام میشود. در این فرآیند، ساختار شیمیایی دیوارههای سلولی چوب تغییر میکند و قندهای موجود در آن که خوراک قارچها، باکتریها و عامل تجزیه هستند، تجزیه میشوند.
اما مهمتر از همه این است که در طی این فرآیند، رطوبت تعادلی چوب به شدت کاهش مییابد و چوب به حالتی پایدار میرسد. این پایداری باعث میشود که در برابر تغییرات دما و رطوبت محیط – از جمله تابش مستقیم آفتاب – چوب دچار تاببرداشتگی، ترکخوردگی یا انبساط و انقباض نشود. همچنین به دلیل کاهش ترکیبات آلی فرار و قندهای محلول، اکسیداسیون سطحی تحت تابش UV کندتر اتفاق میافتد.
با این حال، مانند همه انواع چوب، ترموود هم اگر بدون محافظ باقی بماند، به مرور زمان در برابر نور UV تغییر رنگ میدهد و خاکستری میشود. این تغییر، بیشتر جنبهی ظاهری دارد و معمولاً تأثیر چندانی بر ساختار مکانیکی چوب نمیگذارد، ولی از نظر بصری ممکن است ناخوشایند باشد.
چطور مقاومت ترموود در برابر آفتاب را بیشتر کنیم؟
برای حفظ رنگ و افزایش طول عمر ترموود در برابر آفتاب، اقدامات زیر توصیه میشود:
1. استفاده از روغن محافظ مخصوص ترموود (UV Protector Oil):
روغنهایی که مخصوص چوبهای حرارتدیده طراحی شدهاند، حاوی فیلترهای ضد اشعه ماوراء بنفش (UV blockers) هستند که مانع از نفوذ نور خورشید به لایههای زیرین چوب میشوند. این روغنها بهخوبی جذب بافت چوب میشوند و از تغییر رنگ و خشک شدن سطح جلوگیری میکنند.
2. اجرای منظم و دورهای روغنکاری یا بازسازی پوشش محافظ:
هر ۱۲ تا ۲۴ ماه یکبار، بسته به شرایط محیطی (آفتاب مستقیم، بارندگی، آلودگی هوا) باید سطح ترموود با روغن مخصوص یا رنگ محافظ، مجدداً پوشش داده شود.
3. استفاده از رنگهای نیمه شفاف (Semi-transparent stain):
این رنگها علاوهبر محافظت، با ایجاد لایهای نازک ولی مقاوم، از تخریب ناشی از اشعه UV جلوگیری میکنند و همزمان اجازه تنفس به چوب میدهند.
4. طراحی معماری هوشمندانه:
در نمای ساختمان، میتوان با طراحی سایبان، لبههای بلند سقف یا آفتابگیرها، بخشهایی از چوب را از تابش مستقیم طولانیمدت در امان نگه داشت.
مقاومت ترموود در برابر آفتاب نهتنها به دلیل ساختار شیمیایی اصلاحشده آن است، بلکه با انتخاب صحیح پوششهای محافظ دارای فیلتر UV و اجرای درست مراحل نگهداری، میتوان این مقاومت را بهطور چشمگیری افزایش داد. این ترکیب از اصلاح ساختاری و نگهداری اصولی، باعث میشود که ترموود حتی در شرایط آبوهوایی سخت، از جمله تابستانهای داغ شهرهایی مثل تهران یا مناطق جنوبی کشور، دوام و زیبایی خود را حفظ کند.
جدول مقایسه عمر و پایداری ترموود با یا بدون پوشش محافظ در برابر آفتاب:
ویژگیها | ترموود بدون پوشش محافظ | ترموود با پوشش محافظ (روغن یا رنگ UV) |
---|---|---|
مقاومت در برابر تغییر رنگ | متوسط (بعد از 3–6 ماه خاکستری میشود) | بسیار خوب (رنگ اصلی 1–2 سال حفظ میشود) |
ماندگاری ساختاری (در آفتاب شدید) | خوب (ولی با احتمال خشک شدن سطح) | بسیار خوب (سطح انعطافپذیر و مقاوم میماند) |
نیاز به نگهداری | کم در ابتدا، اما ظاهر به سرعت فرسوده میشود | نیاز به روغنکاری سالیانه یا دوسالانه |
زیبایی ظاهری در بلندمدت | کاهش تدریجی و یکنواخت | حفظ زیبایی و گرمای چوب برای مدت طولانیتر |
مقاومت در برابر ترکخوردگی سطحی | متوسط (در آفتاب مستقیم ممکن است ترک بخورد) | بالا (روغن جلوی خشکی سطح را میگیرد) |
طول عمر تخمینی (فضای بیرونی) | حدود ۱۰–۱۲ سال با افت کیفیت ظاهری | حدود ۱۵–۲۰ سال با نگهداری منظم |
✅ نتیجهگیری:
ترموود حتی بدون پوشش هم دوام ساختاری مناسبی دارد، ولی اگر میخواهید نمایی زیبا، سالم و بدون تغییر رنگ در برابر آفتاب داشته باشید، استفاده از روغن محافظ یا رنگ ضد UV ضروری است. این کار هم عمر ظاهری چوب را بالا میبرد، هم از پوسته شدن و ترک سطح جلوگیری میکند.